Marrùbi-negre
Ballota nigra
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Marrube-negre, Marrube-rouge, Erbo-de-Sant-Jan, Emouchino, Paro-mouissau.
Noms en français : Ballote noire, Marrube noir.
Descripcioun :Planto un pau grando, di fueio bèn verdo e qu'empudisson quouro soun fretado. Li flour, clinado tóuti dóu meme coustat, an de petalo bèn larjo.
Usanço :Lou marrùbi-negre èi couneigu en farmacìo pèr ajuda i proublèmo de nèr (depressioun), contro lis ànci e tambèn contro li mau de vèntre, lou bòmi etc. Au nostre se prenié de ban rituau pèr la Sant-Jan (O. Madon) ço qu'apararié contro li mau de vèntre (P. Lieutaghi). A Mountbrun servié pèr faire fugi li mouissau (O. Madon). Lis enfant s'amusavon à n'en fuma li fueio : "Se sian bèn regala, avèn fuma de marrùbi".
Port : Erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Ballota
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printems
- Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Ballota nigra L., 1753
Pèd-de-lèbre
Plantago lagopus
Plantaginaceae
Autre noum : Auriho-de-lèbre.
Noms en français : Pied-de-lièvre, Plantain pied de lièvre.
Descripcioun :Lou pèd-de-lèbre es uno planto de l'an que trachis dins li pelouso seco e li relarg roucaious. Li fueio blanquinouso soun tóuti basalo, e sort dóu pèd de poulìdis espigueto peludo e argentado (bratèio e sepalo) de 1,5 à 3 cm, que i'an douna soun noum.
Usanço :Tóuti li fueio de plantage soun bono à manja, lou tout èi que siegon pas trop duro. En Sicilo fan bouli li fueio de pèd-de-lèbre e li servon emé d'òli d'óulivo e de sau (F. Couplan, op.cit. p. 352). Avèn pas d'entresigne segur, mai se poudrié qu'aguèsse li mémi prouprieta medicalo bèn couneigudo de soun cousin, l'erbo-di-cinq costo.
Port : Erbo
Taio : 5 à 30 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Plantago
Famiho : Plantaginaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 5 à 15 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Abriéu à jun
Liò : Tepiero seco
- Roucaio
- Garrigo
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano
Ref. sc. : Plantago lagopus L., 1753